یکی از خوشمزه ترین غذاهای ایرانی، خورشت قیمه است که تا دلتان بخواهد در نقاط مختلف و شهرهای کشور با دستورالعمل های خاص و بومی سازی شده، پخته می شود.
با این که نام قیمه ی بدون پسوند و پیشوند از همه معروف تر است اما، در اصل نام این غذا خورشت (خورش) لپه است.
همه ی این ها را که کنار بگذاریم؛ آیا تا به حال شده است که زمانی که خورشت قیمه میل می کنید این سوال به ذهنتان خطور کرده باشد که اصلا این غذا را چه کسی اختراع کرده؟ یا این که چه کسی و یا چه کسانی در کجای کشور این غذا را برای اولین بار پختند؟ امروز ما می خواهیم نگاهی به تاریخچه ی خورشت قیمه و انواع مختلفش بیندازیم پس با ما در الی گشت در بررسی این غذای خوشمزه و اصیل ایرانی همراه باشید.
یکی از غذاهای بسیار اصل ایرانی، خورشت قیمه است که بدون شک حداقل هر ایرانی یا چندین بار این غذا را خورده و یا آن را پخته است.
با بررسی تاریخچه ی خورشت قیمه و کمی اطلاعات و شناخت درباره ی این غذای خوشمزه و سنتی ایرانی می توانیم این نکته را دریابیم که این غذا در نواحی مختلف ایران به اشکال مختلفی پخته می شود و به عبارتی دیگر تبدیل به نوعی غذای بومی و شاخص در مناطق مختلف ایران شده است.
از آن جایی که طعم و مزه ی خورشت قیمه با ذائقه ی بیشتر افراد جور در می آید و دستور پخت ساده تری نسبت به خیلی از دیگر غذاهای رسمی دارد، از گذشته های دور این خورشت تبدیل به یکی از غذاهای مناسبتی در ایران و حتی کشورهای همسایه ی ایران همچون کشور عراق شده است. در بررسی تاریخچه ی خورشت قیمه باید بگوییم که در نقاط مختلف ایران، قیمه را با اسامی همچون: قیمه نثار، خورشت قیمه ی رشتی، خورشت قیمه یزدی، خورشت قیمه آلو با مرغ، خورشت قیمه بادمجان، قیمه مرغ، قیمه سیب درختی، قیمه هویج، قیمه بامیه و بسیاری از انواع دیگر قیمه های دیگر نیز می توانیم پیدا نماییم.
در باره ی قیمه ی مخصوص عراقی ها هم نیز باید بگوییم که آن ها خورشتی شبیه به قیمه دارند که به آن قیمه ی نجفی، قیمه ی علاچی و یا قیمه ی عراقی می گویند.
معمولا عراقی ها این غذا را به عنوان نذری در ایام شهادت امام حسین (ع) و یاران وفادارشان در ایام دهه ی محرم می پزند.
اما درباره ی قیمه ی عراقی باید بگوییم که این غذا شباهتی به قیمه هایی که شما تا به حال خورده اید ندارد! برای پختن این نوع از قیمه، زمانی که گوشت کاملا پخته شد آن را له می کنند و به آن ادویه هایی همچون لیمو عمانی، دارچین و نمک اضافه می کنند و بعد آن را به نخود و رب در حال پخت اضافه می کنند تا به همراه یکدیگر بپزند.
در انتها هم این خورشت را به همراه برنج میل می نمایند.
و اما به قسمتی از تاریخچه ی خورشت قیمه می رسیم که در آن بررسی کنیم که این غذای خوشمزه و معروف اصلا از کجا به وجود آمده است؟! در کل خورشت قیمه غذایی است که قدمت بسیار زیادی دارد و سابقه ی پخت این غذا به چندین قرن قبل می رسد.
در واقع نمی توان دقیق گفت که در کدام ماه و سال بود که یک فرد خوش ذائقه در نهایت با ترکیب لپه، گوشت قورمه شده، پیاز داغ و آب گوجه و با اضافه کردن چند نوع ادویه؛ یک خورشت بسیار خوشمزه پخت! با این حال، از آن جایی که ریشه ی نام این غذا به واژه ای در زبان ترکی می رسد، می توان خواستگاه این غذا را به نواحی آذری زبان ایران نسبت داد.
در واقع واژه ی قیمه به کیمه که در اصل واژه ای کاملا ترکی است می رسد و به معنای گوشت قورمه شده می باشد.
البته درباره ی واژه ی کیمه هم با توجه به پیگیری های زبان شناسی، به واژه ای با همین معنا در زبان اکدی (زبانی از شاخه زبان های سامی که بین بابلی ها و آشوریان رایج بوده است و شاخه ای از زبان آسیایی و آفریقایی محسوب می شود. اکدی در واقع زبان خط نگارش میخی بوده و از زبان سومریان وام گرفته شده است)؛ خواهیم رسید. دهخدا هم در کتاب لغت نامه اش این واژه را به عنوان گوشت ریز ریز و یا چرخ شده معنا می کند.
